Cam sành Hàm Yên ở làng Mường

(TTO) - Mùa này nếu có dịp ngược lên Tuyên Quang để đến với mảnh đất đồi Hàm Yên, bạn sẽ không khỏi choáng ngợp bởi những vườn cam xanh ngát sum sê trái trải dài trên những triền đồi đầy sỏi đá.

< Cam trồng trên các triền đồi.

Tuyên Quang thường được nhắc đến với những chiến công lịch sử hào hùng của thế hệ cha ông đi trước. Ngày nay, mảnh đất này còn níu chân du khách với nhiều sản vật, đặc biệt cam sành Hàm Yên. Cam sành đã được trồng từ lâu trên vùng đất Hàm Yên và người dân ở đây thường quen gọi là cam làng Mường.

Theo các cụ già trong làng kể lại, giống cam sành này được trồng từ rất lâu đời. Vào khoảng năm 1890, hai người dân tộc trong lúc đi bẫy thú ở núi Quan Tiên, bản Mường đã nhìn thấy một loại cây có gai nhọn, lá thơm, có một số quả đã chín vàng. Hái ăn thử thấy có mùi vị ngon và thơm mát họ bèn mang hạt về trồng ở vườn nhà. Từ đó, mọi người truyền nhau xin giống mang về nhà trồng, phát triển thành những trang trại cam rộng lớn như ngày nay.

< Vườn cam sai trĩu quả.

Dọc trên đường vào Hàm Yên, bạn sẽ thấy thật thư thái và mát mắt bởi màu xanh của những vườn cam trải dài ngút mắt. Cam được trồng tập trung ở 9 xã Phù Lưu, Yên Thuận, thị trấn Hàm Yên, Yên Phú…. Nhưng  nhiều nhất là tại Phù Lưu. Và theo người dân ở đây, cam ở Phù Lưu là thơm ngon nhất.
Dulichgo
Tiếng thơm lan xa, rất nhiều người dân nơi khác đã đến lấy giống về trồng nhưng chỉ cam trồng ở Hàm Yên mới cho chất lượng ngon hơn cả. Có lẽ khí hậu, điều kiện thổ nhưỡng ở đây hợp cho cam sành phát triển.

Ngày nay, những vườn cam đã mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân Hàm Yên, nhiều mô hình vườn có doanh thu đạt từ vài trăm đến hàng tỉ đồng mỗi năm. Vì thế cam sành Hàm Yên được xem là cây “đũa vàng” cho bà con nông dân nơi đây.

Mùa này nếu đi dọc các tuyến đường Hàm Yên, đặc biệt vào xã Phù Lưu, bạn sẽ trầm trồ bởi những cây cam xanh ngát vươn lên trên dãy núi Pá Phúng cao vời. Từng hàng cam sai trĩu quả, lúc lỉu đung đưa trong gió, báo hiệu một vụ mùa bội thu đang đến gần. Trên những con đường làng, tấp tập những chuyến xe nối đuôi nhau chở cam đi khắp các tỉnh thành trong cả nước.

Ngược dòng sông lô đến với thành Tuyên, ôn lại lịch sử hào hùng một thời, bạn đừng quên khám phá ẩm thực của vùng sơn cước này và nhớ thưởng thức cam sành Hàm Yên để cảm nhận hương vị ngọt, ngon kết tinh của nắng, gió của đất đồi, của tình người vùng cao.

Hấp thụ những tinh hoa từ đất, gió, nắng và nguồn nước mát, trong lành từ ngọn núi Phá Phúng, cam Hàm Yên mang hương vị đặc trưng riêng, vị ngọt cũng khác hẳn cam sành vùng khác. Những tép cam vàng mọng nước, thơm ngon, thanh mát nổi tiếng không chỉ trong tỉnh mà cả nước đều biết đến.

< Những quả cam mọng nước lúc lỉu trên cành.
Dulichgo
Được thiên nhiên ưu đãi về khí hậu, nhưng cũng nhờ sự cần cù và chịu thương chịu khó của bà con dân tộc nơi đây mà cam Hàm Yên đã khẳng định được thương hiệu, chỗ đứng của mình giữa bạt ngàn hoa quả trôi nổi hiện nay. Năm 2007, cam Hàm Yên đã được đăng ký nhãn hiệu và đoạt được nhiều giải thưởng về nhãn hiệu thương mại. Đặc biệt năm 2013, cam Hàm Yên được vinh danh lọt vào tốp 10 loại trái cây nổi tiếng nhất Việt Nam.

Theo nghiên cứu, cam sành Hàm Yên là loại cam có giá trị dinh dưỡng cao, chứa trên 10% hàm lượng đường, hàm lượng vitamin C từ 40 - 90mg/100g cam tươi. Ngoài ra, cam sành Hàm Yên còn có các chất axit hữu cơ, trong đó có nhiều loại axit có hoạt tính sinh học cao cùng các chất khoáng và dầu thơm.

Theo Hoàng Hân (Dulich.Tuoitre)
Du lịch, GO!